U utorak, 29. januara 2013. godine u Domu kulture opštine Novi Bečej otvorena je Izložba – stalna postavka Arača.
Direktorka Doma kulture Edit Zerebelji Tenji nakon uvodne reči podestila je publiku koliko ima legendi vezanih za Araču, ispričavši nekoliko. Nebojša Stanojev, arheolog Muzeja Vojvodine, koji je neposredno učestvovao u iskopavanjima na Arači, prezentovao je publici stalnu postavku, koja se sastoji iz fotografija iskopina sa Arače i same bazilike koja datira iz XIII veka, kao i nađenih metalnih predmeta, grnčarije (XIII-XV vek), napomenuvši da je svrha izložbe da nas uvek podseća i skrene pažnju na ovo značajno istorijsko mesto koje se nalazi na teritoriji naše opštine, sa ciljem da se ona vremenom upotpuni i jednog dana bude mnogo bogatija, te da prezentuje Araču u pravom svetlu.
Otvaranjem stalne postavke koja će se nalaziti u Domu kulture opštine Novi Bečej naš grad je bogatiji kako saznanjima, tako i prezentovanju jedinstvenog kompleksa - Arača.
Izložba je nastala zahvaljujući IPA prekograničnom programu Mađarska - Srbija i projekta Srednjevekovna naselja sa manastirima, zajedničko kulturno nasleđe kroz izložbe i turizam lokalnih zajednica, čiji je cilj briga o zajedničkoj kulturnoj baštini kroz institucije kulture, koji su inicirali Muzej Vojvodine, Muzej iz Kečkemeta i Turistička organizacija Vojvodine.
Srednjevekovno naselje Arača nalazi se na južnoj obali Crne bare, vodotoka koji pripada aluvijalnoj ravni Tise. Ime ovog naselja, u izvorima pominjano i kao Potiska Arača, vezuje se za ruševine bazilike i manastira. Prva naselja na obali Crne bare formiraju se već u periodu neolita. Istraživanja, najpre preko pokretnih arheoloških nalaza, keramike, potvrđuju naselja iz svih perioda praistorije. Keramika, ali i nalazi novca, potvrđuju postojanje naselja iz perioda kasne antike.
Arača predstavlja srednjevekovno naselje koje je u svom sklopu imalo urbani centar, manastir i crkvu, palatu, kulu i kapiju, čiji su vlastelinski deo opasivali zidovi, kao i ušorene kuće. Na mestu sadašnje crkve koja datira iz XIII veka, nalazila se manja, parohijska crkva iz XI veka. Ostaci manastirskog kompleksa datiraju iz druge polovine XV veka.
Relativno veliki broj posetilaca do sada je poljskim putem obilazio ovu lokaciju. Zahvaljujući lokalnoj samoupravi Novi Bečej, urađen je put sa čvrstom podlogom, koji će približiti ovo sveto mesto većem broju zainteresovanih. Planirani istraživački radovi biće znatno efikasniji, a u okviru IPA programa nastaviće se sa akcijama koje će doprineti boljoj prezentaciji ovog jedinstvenog kompleksa.
Istraživanja u zajedničkoj organizaciji obavljaju Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture i Muzej Vojvodine. Pokretan arheološki materijal deponovan je u Muzeju Vojvodine, a deo predstavlja stalnu postavku koja je otvorena u Domu kulture opštine Novi Bečej.
izvor:novibecej.rs